Al een tijd lang hoor ik bij mijn BX 16 TRS bij stationair een enigszins zagend geluid, op het ritme van de motor, dus met heel korte pauzes ertussen: gggg, gggg, gggg… (sorry voor de wat onbeholpen weergave). Omdat het uit de buurt van de distributieriem komt, wilde ik geen risico nemen en daarom heb ik vandaag de riem, de spanrol en de waterpomp vernieuwd. Omdat de oude waterpomp bij met de hand ronddraaien wat geluid gevende wrijving had, was ik er stellig van overtuigd het probleem te hebben opgelost. Niet dus. Daarom heb ik daarna de motor zonder de multiriem laten draaien, om zo al dan niet de dynamo, de aircopomp en de looprol als verdachten te kunnen elimineren. Het geluid bleef echter, maar ik had de indruk dat het wel wat minder of zachter was. (Misschien omdat de motor lichter draaide?)

Eerder had ik het vermoeden dat de d-riem misschien tegen de plastic afdekkappen aanloopt, maar ik zie niets bijzonders en het geluid zou in dat geval constant moeten zijn, dus zonder “op en neer” te gaan. Iemand een idee?

Het zou een slechter wordend krukaslager kunnen zijn, maar geluiden beoordelen vanaf een forum is best moeilijk.

Dank voor de tip, Hilko. Als ik wat in Haynes en Olving blader, wordt het in dat geval een kwestie van de hele motor eruit, wat ik mezelf nog niet zie doen. Het gekke is dat het zaaggeluid na vervanging van waterpomp en spanrol weliswaar niet verdwenen is, maar wel minder lijkt te zijn, meer op de achtergrond. Dan zouden er dus twee oorzaken van hetzelfde verschijnsel zijn, wat merkwaardig is. Als ik met mijn stethoscoop luister, lijkt het geluid inderdaad ergens ter hoogte van de krukas te zitten, maar zeker weten doe ik het niet. Morgen zal ik eens luisteren als ik de riem van de HD-pomp eraf haal, maar ik denk dat dat geen verschil zal maken. Als het geluid dan wél weg is, betekent dat nog niet dat een krukaslager niet de boosdoener kan zijn. Immers, de riem van de HD-pomp staat erg strak, dus als je die weghaalt wordt de krukas minder belast.

De motor laten draaien zonder HD-pompriem heb ik niet meer gedaan: als ik met mijn stethoscoop luister, is het zaaggeluid het duidelijkst hoorbaar achter de zwarte afdekkap (die natuurlijk ook als klankkast fungeert). Plaats ik het staafje op het carter, zo dicht mogelijk bij de krukaspoelie, dan is het geluid veel minder. Dat maakt een of meer versleten krukaslagers als oorzaak iets minder waarschijnlijk. Wat heel vreemd blijft is dat het vervangen van de riem, de spanrol en de waterpomp wel geholpen heeft (het geluid is minder geworden, lijkt het), maar dat het probleem niet weg is. In ieder geval ben ik nu niet bang meer dat de distributie en daarmee mijn motor in de soep loopt, maar onbevredigend blijft het wel.

Klik op de thumbnail om de hele afbeelding te zien

Heb je ook ter hoogte van de nokkenas geluisterd? Want die kan het ook zijn; ook omdat het geluid minder is na het vervangen van de distributie riem (spanning een beetje anders).

Ik had vroeger (1992-1997) een 16TRI uit 1987, ik kan me herinneren met dezelfde symptonen. Volgens Citroën specialist Fokker uit Amersfoort betrof het de distributie en was het niet urgent om iets aan te doen. Details heb ik toen niet gevraagd.

Is dat de enige rol, die spanrol, of is er nog een looprol oid?
Is dit een blok een spanrol op een spaninrichting?
Of is de spanrol een rol met excenter, die je excentrisch spant?

Als het een rol op spaninrichting is, is het dan een spaninrichting die ja na vervangen distributieriem nog even los laat staan, de krukas 1 of 2 omwentelingen draait en dan de spanner vastzet?

Zo ja, staat de spanner wel vast?

Gr. Wim.

@ Hilko: Ja, ik heb ook geluisterd bij het nokkenasriemwiel, maar daar hoorde ik niets. De bron van het geluid zit meer naar beneden.

@ bert: Ik ben blij dat ik niet de enige ben die dit probleem tegenkomt en inderdaad klinkt het niet echt verontrustend, maar toch zou ik ervan af willen en ook graag weten wat precies de oorzaak is.

@ wim: De d-riem loopt over vier schijven: nokkenas, krukas, waterpomp en spanrol. De spanrol is van het ouderwetse type, dus met een spaninrichting, niet met een excenter. Ik moet bekennen dat ik geen omwentelingen met de hand heb gedaan vóór ik de rol weer “losliet” en alles vastzette, omdat de nieuwe, gemarkeerde riem perfect op z’n plaats paste en de motor trouwens ook prima loopt. Overigens vind ik het een beetje raar dat je volgens alle handboeken de spaninrichting weer vast moet zetten; bij sommige andere motoren gebeurt dat niet, waardoor er altijd tegen de riem aan geduwd wordt, zodat die perfect strak blijft staan.
De multiriem heeft wél een extra looprol tusssen aircopomp en krukaspoelie, maar aangezien het “zagen” bleef zonder die riem, speelt dat geen rol.

Trouwens, vandaag wilde ik iemand laten horen wat ik bedoel, maar het geluid deed zich niet voor, en ik ben toch echt niet gek…

Edit: Ik vergis me. Dat tegen de riem blijven aanduwen zie je soms bij multiriemen, wat iets anders is dan een distributieriem natuurlijk. Bij de BX span je de multiriem met de dynamo, die je daarna uiteraard moet vastzetten.

Klik op de thumbnail om de hele afbeelding te zien

Jij zegt: draaien vòòr je de rol weer losliet.

Maar dat moet anders, je laat de spaninrichting nog los, dan draai je de krukas nog twee omwentelingen met de hand, zodat de veer/spanner de riem op spanning brengt, en dan draai je de spanner vast.

Ik heb met mijn Berlingo 1.9 XUD (dus ook een XU-motor) ook eens gehad dat het wel de spanner van de multiriem was, de rol daarvan liep nog wel mooi
en het lager daarvan was nog perfect maar de as/of lager(weet niet meer precies wat daar zat) waarover de spaninrichting over scharniert was rot, komt vaak voor trouwens, je kan dat goed zien want dan staat de spanner/rol scheef op de riem. En soms vibreert de riem constant op de spanrol.
Dat was trouwens ook een perfect zagend geluid. Denk dat die het eerder is.
Geen idee uiteraard of jouw 1.6 XU ook zon spanner heeft.

Gr. Wim.

Ik denk dat we niet over dezelfde spanner praten. De mijne staat bij mijn vorige en bij dit bericht. In operationele toestand zit hij op drie plaatsen tegen het blok vast (1 en 1 met een moertje 10 mm aan de voorkant, 2 met een moer 16 mm aan de achterkant). Hij kan er in principe niet scheef opzitten en het enige wat draait is de rol zelf. Om de riem eraf te kunnen halen draai je de boel op de drie punten een heel klein beetje los en draai je de lip bij 2 aan de achterkant met een sleuteltje 6 mm een kwartslag met de klok mee. De spanner met de rol wordt dan naar links getrokken, tegen een sterke veer aan de rechterkant in, die dus nóg iets meer gespannen wordt. De spanner staat nu net genoeg naar links om de riem slap te laten staan.

Als behalve de riem ook de spanrol vervangen moet worden, wordt het iets lastiger: 1, 1 en 2 moeten dan helemaal los, zodat je de spaninrichting ervan af kunt halen. Hierbij met je wel oppassen dat de veer niet wegschiet. Dat laatste is ook lastig als je de nieuwe spanrol monteert. Lipje 2 moet weer op ongeveer kwart vóór gezet worden, zodat je de riem kunt aanleggen. Als je zeker weet dat de riem goed zit (riem, nokkenasriemwiel en krukas van tevoren markeren!) draai je met het sleuteltje 6 mm vanaf de achterkant de as met lip 2 een kwartslag tegen de klok in. De veer aan de rechterkant ontspant dan ietsje, maar zo weinig dat hij nog steeds stevig aan de spanner trekt, waardoor de riem strak komt te staan. Dit zou het moment kunnen zijn om een paar omwentelingen te maken, maar bij een simpele 8-klepper is dat niet nodig. Krukas en nokkenas verdraaien namelijk niet zomaar, dus als de markeringen samenvallen weet je al dat de riem goed zit. Ten slotte 1, 1 en 2 vastzetten en klaar! Zoals gezegd kan er in principe niets scheef zitten en ik steek er mijn hand voor in het vuur dat de nieuwe spanner niet de oorzaak van het geluid is. (De oude trouwens ook niet, maar dat wist ik niet toen ik aan de klus begon.)

Klik op de thumbnail om de hele afbeelding te zien

Goed lezen hè, met het scheef zitten bedoel ik, zoals er ook bij staat de spanner van de   multiriem.

Die kan dat zagende geluid maken, en is ook een vaker voorkomend dingetje.

De 2 omwentelingen met de veerspanning nog op de distributieriem zijn bedoeld zodat de riem zich nog even kan zetten en precies door de veer op de juiste spanning komt, en dat je dan de spanner pas vastzet.

Gr. Wim.

Oké, maar dan moeten we wel allebei beter lezen. Deze motor heeft geen spanner voor de multiriem, want die span je door de dynamo omhoog te trekken en dan vast te zetten, zoals ik eerder schreef. Wat ik ook eerder schreef is dat ik de motor heb laten draaien met de multiriem er helemaal af, waardoor je de dynamo, de compressor van de airco en een looprol buitenspel zet, en dat toen het zaaggeluid niet weg was.

Zand erover. Wat voor mij onverklaarbaar blijft, is dat ik de laatste twee dagen niets meer hoor, terwijl het geluid bij proefdraaien na het vervangen van de distributieriem, spanrol en waterpomp niet (helemaal) weg was.

Over lezen, schrijven en taal gesproken: ik heb het steeds over “multiriem”, maar die aanduiding wordt, dacht ik, meestal gebruikt voor zo’n alles-in-één-riem, dus inclusief distributie. Bij de BX kun je hem misschien beter “dynamoriem” noemen, omdat de dynamo het enige onderdeel is dat erdoor wordt aangedreven. Alleen bij bijzondere BX’en -jaja, ik heb een heel bijzondere BX, met airco en automaat- draait ook de aircopomp erop, plus een looprol. (Geen spanrol!)

Ik heb bij een Seicento 1.1 vorig jaar een distributieset gedaan met rol en waterpomp, deze pomp maakte ook een geluid, resonerend lager geluid.
De set zat er een dag of twee in, het geluid was minder maar niet geheel weg. Nu 8 maanden later is het geluid allang gewoon weer wat het ooit was, en het is weer de waterpomp.

De nieuwe set ligt al klaar, nu eentje met skf spul.

Gr. Wim.

Hmm, interessant. Mijn nieuwe waterpomp is van Meyle, een fabrikant van imitatie-onderdelen waarover waterman toevallig dezer dagen lelijke dingen schrijft. Zou die waterpomp meteen al niet goed zijn? Ik houd het voorlopig even in de gaten en zal morgen toch nog eens luisteren of het geluid misschien van de spanrol (stelwieltje) van de HD-pomp afkomstig kan zijn. Of SKF ook nog waterpompen voor mijn BX maakt betwijfel ik; bij Brezan kreeg ik de keus uit twee merken, waarvan ik het tweede niet meer weet, maar Meyle zou de beste zijn (en hij was ook ietsje duurder).

Vanmorgen nog eens drie kwartier naar de motor geluisterd, maar het duidelijke zaaggeluid deed zich niet voor. Bij het stelwieltje van de HD-pomp hoor ik niets bijzonders; met het staafje van de stethoscoop op het plastic distributiedeksel, daar waar de waterpomp direct achter zit, meende ik af en toe het bedoelde geluid in lichte vorm te horen, maar als je zo gespitst bent op het waarnemen van iets, moet je oppassen dat je je geen dingen inbeeldt. Het zou best kunnen dat, zoals het voorbeeld van wim V8 laat zien, de nieuwe waterpomp van inferieure kwaliteit is. Een tijd ermee rondrijden zal dat dan duidelijker maken. Motortechnisch hoeven we ons geen zorgen te maken: de boel zal niet zomaar in de soep lopen.

Overigens kan ik zo’n stethoscoop wel aanbevelen: vooral als je gebruikmaakt van het staafje hoor je een ongelofelijke herrie (maar van een zekere schoonheid). Enig nadeel is dat de oordopjes van nogal hard rubber zijn, waardoor je snel pijn aan je oren krijgt. Ik meld mij weer als ik echt nieuws heb.

Klik op de thumbnail om de hele afbeelding te zien