Blooper1963 schreef:

Ik moet de eerste garagist of bandenboer nog tegen komen,welke velgen vast zet met een momentsleutel.
Als ik lekke band heb,is het de kruissleutel of de bijgevoegde sleutel.
In de garage of bij de bandenboer,is het met de slagmoersleutel.

Garage Luveto in Brielle!!

Op mijn werk (raffinaderij) gaat er bij wijze van spreken nog geen parkertje ergens in zonder een lik kopervet, molycoat of never-seez over het koppie, dus bij een wielmoer kan het geen kwaad. En als het geen kwaad kan, is het goed

BTW, schroefdraad en vet; de laatste keer dat ik m’n reservewiel nodig had -in de garage gelukkig, preventieve wisseling- is de monteur bijna een half uur bezig geweest om volledig aangekoekte klem van het reservewiel los te draaien.
Halve slag los, kruipolie, kwart slag dicht, halve slag los, kruipolie, kwart slag dicht, etc. etc. etc
Je snapt zeker wel wat er thuis gebeurde met dat draadeind

Interessante discussie zeg!

Okee, ik heb dit allemaal niet geleerd op school maar werk wel veel met bouten en dergelijke…

Aanhaalmoment 90 Nm? Oftwel een kracht van 9 kg op een arm van een meter, of 36 kg op een arm van 25 cm heb ik van Han S geleerd, wat ongeveer overeenkomt met de lengte van je meegeleverde wielsleutel, dus even leunen op dat ding en het zit goed vast.

Over dat het vet losmaakt zou ik me geen enkele zorgen maken, er zitten toch geribbelde veerringen op die bouten? En als de bouten af-fabriek gesmeerd geleverd worden, mogen we er inderdaad vanuit gaan dat die 90 Nm niet van toepassing is op droge bouten. Daarbij, we praten over bouten hoe dik? M14 ongeveer? Ik denk dat we hier over een verwaarloosbare rek praten, als je bang bent dat je bouten breken zou ik ze vervangen, of minder vast draaien.

Enne, stel dat je de bouten écht hard aan moet trekken, dan pers je, zoals eerder gemeld toch het vet weer tussen de raakvlakken uit, en is de frictie weer net zo hoog als bij een droge bout?

Zelf doe ik altijd een klein beetje kopervet op de bouten bij gebrek aan molykote, en er is nog nooit een bout losgelopen, toegegeven, zo veel wielen heb ik nog niet vastgemaakt.

Een slagmoersleutel vind ik wat dat betreft inderdaad een vervelend apparaat, tenminste ik heb er zelf geen gevoel in hoe vast ik iets draai. Op m’n werk trok ik laatst zonder pardon alle gangen uit een M10 moer met zo’n ding. Misschien is er iets als een pneumatische momentsleutel?

Trouwens, mijn eigen redenering was dat de bijhorende wielsleutel niet voor niets inklapt.

UItleg van DriverD lijkt mij toch wel duidelijk. In het uiterste geval zouden ingevette bouten kunnen rekken en uiteindelijk breken, gelukkig gebruikt PSA kwalitatief goede wielbouten.

Een klein beetje vet aan de bouten kan geen kwaad, maar doordat er minder wrijving aanwezig is zou het aanhaalmoment hoger moeten zijn om de velgen even goed vast te zetten. 
Juist met LM velgen is het link, want het licht metaal vervormt relatief makkelijk . Met stalen velgen kan een hogere aanhaalmoment geen kwaad, de wielbouten worden wel zwaarder belast.

Ik heb altijd geleerd om wielbouten standaard 100Nm met de momentsleutel vast te zetten en na een proefrit weer te controleren met 100Nm, soms komt het voor dat de bouten nog iets kunnen hebben. De velgen zaten dan in eerste instantie niet helemaal vlak tegen de naaf.

Citrophile schreef:

Een klein beetje vet aan de bouten kan geen kwaad, maar doordat er minder wrijving aanwezig is zou het aanhaalmoment hoger moeten zijn om de velgen even goed vast te zetten.

Ik denk dat je bedoelt dat het aanhaalmoment dan juist lager ingesteld moet worden.

Het aanhaalmoment moet dan hoger zijn met ingevette bouten. De wrijvingskracht neemt af met een afnemende wrijvingscoëfficient, door het vet. Om dezelfde spankracht van de droge bout te krijgen moet het aanhaalmoment omhoog.
Dus hoe hoger de wrijvingskracht tussen bout en het gat is des te lager het aanhaalmoment hoeft te zijn.

ted.kampen schreef:

Citrophile schreef:

Een klein beetje vet aan de bouten kan geen kwaad, maar doordat er minder wrijving aanwezig is zou het aanhaalmoment hoger moeten zijn om de velgen even goed vast te zetten.

Ik denk dat je bedoelt dat het aanhaalmoment dan juist lager ingesteld moet worden.

Moet het aanhaalmoement niet gewoon evenveel zijn? Even strak aandraaien beteklent even makkelijk/moeilijk weer los. En daar gaat het dan om. Dat je met minder wrijving verder kan draaien en met meer wrijving minder ver met het zelfde aanhaalmoment doet wat dat betreft niet ter zake.

@ Citrophile: Met een hoger aanhaalmoment haal je de bouten nog strakker aan.
Je zegt zelf dat DriverD een punt heeft met:
“Bij gelijkblijvend aanhaalmoment kan de trekspanning in de bout dan oplopen tot zulke hoge waarden dat de bout plastisch vervormt.”
Als jij een hoger moment instelt bij invetten zullen ze dus nog meer vervormen wat niet de bedoeling is.

De spankracht in de bout is afhankelijk van hoe ver je de bout indraait. Als dat met vet gebeurt zul je hem dus verder indraaien bij gelijkblijvend aanhaalmoment. Dit veroorzaakt dus de eventuele vervorming van de bouten.
Als je het aanhaalmoment nog hoger instelt dan zul je de bouten nog verder indraaien waardoor je het probleem alleen maar verergert.

Als je het aanhaalmoment lager instelt bij invetten van de bouten dan zul je dichter in de buurt komen van hoever de bout eigenlijk ingedraaid had moeten worden zonder vet.

De wrijvingskracht tussen het schroefdraad van de bout en het gat is bepalend voor de gewenste spankracht van de bout. Als de wrijvingskracht hoger is wordt de gewenste spankracht eerder bereikt en de bout niet op rek belast.
Dit is gewoon de theorie erachter, het is niet dramatisch met een klein beetje vet aan de bouten . 100Nm kun je aanhouden met zowel droge als licht ingevette bouten.

En verwar de “draaiweerstand”  niet met de trekkracht die op de bout terecht komt.
Ik ben geen werktuigbouwkundige maar het is wel zo dat eventueel vet de draaiweerstand vermindert. De trekkracht die op de bout terechtkomt heeft te maken met hoever je de bout indraait en dus zal de trekkracht op de bout hoger worden bij invetten van de bout.

OK: spankracht dan vooruit…

Ik ben wel een werktuigbouwkundige , eigenlijk zeg je in je laatste verhaal het wel goed .
De trekkracht op de droge bout wordt eerder bereikt door de hogere wrijving dan met een ingevette bout, dus de droge bout wordt minder op rek belast.

Hier nog een werktuigbouwkundige. Ingevette bouten draai je minder strak aan. Gelukkig zijn wielbouten aardig overgedimensioneerd dus je moet ze echt loei- en loeivast draaien voor ze afbreken (al daar niet tijdens het rijden).

Citrophile schreef:

De wrijvingskracht tussen het schroefdraad van de bout en het gat is bepalend voor de gewenste spankracht van de bout. Als de wrijvingskracht hoger is wordt de gewenste spankracht eerder bereikt en de bout niet op rek belast.

Dus als bouten zwaar verroest zijn, zo zwaar dat je bij wijze van spreken maar twee slagen kunt maken, dan heb je de spankracht al bereikt? De wrijvingskracht tussen schroefdraad van de bout en het gat is dan immers al zeer groot…. Ik dacht het niet. 

Dus zoals ook Lelijke Eend zegt. Als je de bouten invet en je wilt dezelfde spankracht als zonder vet dan zal het aanhaalmoment minder groot moeten zijn.
In de praktijk zullen inderdaad de veiligheidsmarges aanzienlijk zijn.

Ondanks dat zet ik, uit veiligheidsoverweging, mijn wielbouten in ieder geval zonder vet, en met het juiste aanhaalmoment vast. Dit aanhaalmoment haal ik uit de WPH’s of vraagbaken van de betreffende auto’s.

Er zijn gegevens hoe veel kracht een mens kan zetten. Dit is een bepaalde standaard die in de boeken staat, dus Ted van der Parre zal meer kracht kunnen zetten dan Bill gates . Maar bij het ontwerpen van de wielsleutel gaat men uit van die gegevens. Die hebben dus een lengte die afhankelijk is van het moment waarmee je ze vast moet zetten.

Zelf vet ik mijn wielbouten flink in met kopervet waardoor er 4 prachtige koperkleurige strepen op elk wiel komen. En ik heb nog nooit een los gelopen wiel gehad of iets wat daar bij in de buurt komt.

Zoals eerder gezegd, heb ik nog nooit bouten van een wiel vast gezet met een momentsleutel,als ook niet waar de banden vervangen worden bij banden zaken.
En ik heb ook nog nooit een wiel verloren of losse bouten gehad.