home » Citroen Nieuws » Citroen CX » De CX, Franka en de tekenaar

In 1994 organiseerde het 75-jarige Citroën de expositie De fraaie lijn: Citroën in de strip. Veel striptekenaars brachten Citroëns prominent in beeld. Henk Kuijpers maakte een variatie op het achterplat van Moordende concurrentie met stripheldin en sekssymbool Franka.

In 1990 verscheen deel 9 uit de populaire strip Franka, waarin de hooggehakte privédetective – eigenlijk op vakantie met haar hondje – in een Frans avontuur belandt. Op de achterkant van het stripboek zien we Franka op de Champs Elysée uit een Citroën CX stappen terwijl ze door een persfotograaf wordt gekiekt. Ze gaat naar een modeshow en is op de gelegenheid gekleed.

De bovenste helft van de tekening wordt geheel in beslag genomen door een opsomming van andere uitgaven van de uitgever. Niet alleen Franka verhalen, maar ook tientallen andere strips zoals afleveringen van Sjors & Sjimmie, Storm en De generaal. Toen Henk Kuijpers zijn tekening aanbood voor de tentoonstelling De Klare Lijn moest eigenlijk de hele bovenkant dus worden bijgewerkt. Want zo’n tekstvak in een expositie, dat is geen gezicht. Nu had Kuijpers het ontwerp natuurlijk wel dun in potlood allang af, maar sommige details zijn in zijn aanvulling toch opmerkelijk: kijk eens naar de eerste lantaarnpaal net voor de grote boom. Of net achter de boom? Op de achterkant van het stripverhaal zien de lantaarnvoet duidelijk vóór de boom staan en wordt het zicht op de bovenkant belemmerd door het tekstvak. Op het ontwerp voor Citroën is de bovenkant wel te zien. Met lamp en schijnsel achter de boom!

Minder verassend maar wel opmerkelijk is dat de tekenaar een aantal auto’s van zijn eerste ontwerp heeft vervangen door Citroëns. Of nouja, een aantal? Op de Champs Elysée rijden alleen maar Citroëns! We herkennen zonder moeite een ID, een XM een HY, een BX, een Ami6 en helemaal in de verte minstens nog een Traction. Wat een plezier!
Ook in nog kleinere details is de zeefdruk aangepast aan zijn nieuwe functie. Franka’s oorspronkelijke CX was voorzien van de nummerplaat 90-HK-75: het jaar dat de tekening werd gemaakt (’90), de initialen van de tekenaar Henk Kuijpers, en de code voor het departement Parijs (75). Voor het feestje van Citroën werd de nummerplaat aangepast: 1994 (we zijn vier jaar verder) en AC (André Citroën). De 75 kon blijven als code voor Parijs én de leeftijd van de jubilaris. Hoe mooi is dat?

Van de jubileumeditie zijn in totaal 284 zeefdrukken in vier verschillende oplagen gemaakt. 100 waren er voor medewerkers van Citroën Nederland. Deze kregen heel toepasselijk de code “CX” mee. Nog eens 100 waren er voor vaste klanten van “Griffioen Grafiek”,  de uitgever van deze bijzondere prent. 34 exemplaren kregen de raadselachtige code “HC” mee en de laatste 50 waren voor Sjors & Sjimmie. En die hebben niet eens rijbewijs!

Franka zelf lijkt overigens geen specifieke voorliefde voor de Citroën te hebben. Alles wat rolt en glimt en een beetje groot is mag zich in haar belangstelling verheugen. Gelukkig maakt Citroën meer wagens in deze categorie. Zo kan het dat ze ook betrapt is met een DS en een Chapron. En kijk eens naar de naam van het café achter Franka met haar DS: die Henk Kuijpers hield wel van een grapje! Op het omslag van de Franse editie van Santenkraam (Drôle de cirque) prijkt een fraaie Traction Avant en ook is Franka wel eens naast een eend betrapt. Naast. Niet in, dat spreekt…

Henk Kuijpers was kennelijk tevreden met het resultaat van de hernieuwde Franka-komt-uit-een-CX tekening, want wat wil het geval? In 2006 beleefde Moordende Concurrentie de vijfde geheel herziene herdruk.  In vergelijking met de tekening uit 1990 is het tekstblok een stuk kleiner en is er ook nu ruimte voor het schijnsel van de lamp. En verhip, nu klopt het wel! Zowel de voet van de lamp als het schijnsel bevinden zich vóór de boom! Verder is de tekening wat feller van kleur maar identiek aan die van 1990. Zelfs de nummerplaat van de CX is dezelfde als die uit de eerste editie. Ook de datering van de eerste druk is gehandhaafd. Heeft Henk Kuijpers de Citrofielen bewust een beentje gelicht? Ooit zullen we er achter komen!

Verderpraten over Franka en haar wonderlijke wagens kan hier.

tekst: Kunstenvliegwerk
foto’s: Henk Kuijpers / Big Balloon / Uitgeverij Franka BV; Kunstenvliegwerk