home » Citroen Nieuws » Citroen » Sa (Petite) Majesté: De SM van Majorette

De Citroën SM mag dan in liefhebberskringen een grote naam hebben, en misschien nog wel een grotere daarbuiten, maar ook in het klein is Sa Majesté een hele grote. Veel versies zijn er in 3-inch, pakweg 1:64, niet geweest. Die van Majorette is misschien wel de mooiste.

Enig zoekwerk levert op dat er tot nu toe vier speelgoed-SMmetjes zijn geweest in het 3-inch formaat: het Engelse Matchbox leverde er één, Siku uit Duitsland had er één in het programma, Majorette in Frankrijk had een SM en Tomica in Japan heeft er in recente jaren één gehad. Norev verwacht in oktober van dit jaar een vijfde 3-inch SM te gaan leveren in de ‘Mininches’ serie; de foto van het ongelakte model in de catalogus is erg veelbelovend. De SM verkleinen tot een speelgoedautootje van ongeveer 7,5 centimeter lang is iets dat wisselend succes oogst: de Matchbox is mooi, maar duidelijk speelgoed. Een beetje te breed, de deuren kloppen niet en het is de enige waarbij de glazen neus niet transparant is uitgevoerd. Het is wel ook de enige die na jaren tegen de plint op rijden, van de schoorsteenmantel vallen, kattenharen uit het tapijt vissen enzovoorts daadwerkelijk heel blijft. Hooguit kan er een asje buigen, typisch een zwak punt van Matchbox’ Superfast serie.

De SM van Siku is ook erg degelijk, maar de A-stijltjes zijn niet erg sterk. Ook wil de vering wel eens breken. Leuk als je een SM-model in de laagste stand wilt hebben voor een diorama, maar om ermee over je stratenplan-tapijt te scheuren is dat hinderlijk. Siku treft de lijnen ook niet veel beter dan Matchbox, maar het modelletje is best netjes gedetailleerd. Tomica maakt een model dat degelijk en tamelijk nauwkeurig is. Mogelijk is de achterkant iets te grof uitgevoerd en van de flitsende kleuren voor de ramen (en dus de koplampen, dat is één onderdeel) moet je houden. En dan kom je uit bij Majorette. Dit model heeft deurtjes die kloppen, de klassieke lijnen van Robert Opron zijn tamelijk netjes getroffen al lijkt het dak bij de B-stijl te knikken en de Majorette SM heeft een keurig verkleind écht SM-stuur. De Majorette heeft maar één echt probleem: door de deuren correct uit te voeren en dus over de dorpels te laten lopen, is het model tussen A- en B-stijl behoorlijk zwak. Zo’n Majorette SM is redelijk makkelijk te vinden, maar een goeie ligt niet meer op elke vlooienmarkt. Gelukkig kun je van twee mottige exemplaren weer één nette maken!

Dat begint met een vroege versie van het model. Dit is wel erg mooi gemaakt, met wieltjes met wieldopjes erin, keurig netjes meegegoten raamlijsten voor en achter en allerhande ander prachtig fijn detailwerk. Maar: de wielophanging is naar de vanen en beide A-stijltjes zijn gebroken; één boven en één onder. Ook is er van de lichtblauwe lak niet veel meer over. Gelukkig is er nog een tweede SM. Deze is later gemaakt: er zitten modernere wieltjes onder, de bodemplaat is daarop iets aangepast en er is, helaas, duidelijk sprake van malslijtage. De raamlijsten, ook wel een érg fijn detail, bestaan op het latere model vrijwel niet meer en de sleuven voor de motorkap zijn deels dichtgelopen met metaal. Majorette heeft de SM ook wel erg lang gemaakt!

Dit tweede model is nog er nog erger aan toe dan het eerste. Het linkerportier ontbreekt, evenals de lak. Binnenin kunnen we nog zien dat ze groen geweest is. Ook is het grootste deel van de ramen kwijt. Eigenlijk zou je hooguit de lampenbak kunnen hergebruiken. Verder is het model kennelijk een keer flink van tafel gestuiterd: de voorste dakrand is ingedrukt en ziet er rafelig uit. Maar: de wielophanging is intact en de bodemplaat puntgaaf. Het kan dus best een goeie donor zijn voor het blauwe model.

Daarom maken we beide modellen eerst maar eens open. Vaak wil een Majorette-model met enig welgemikt schroevendraaiergeweld vanzelf wel open springen. De SM’s niet: ze zijn beide degelijk dicht geklonken. Dat is met een klein boortje zo opgelost. Eénmaal binnen blijkt dat het stripje dat de asjes draagt van de blauwe inderdaad onbruikbaar is geworden: de haakjes, die de asjes vastklemmen, zijn eraf gebroken. De SM is a-typisch voor Majorette in die zin dat Majorette er normaal voor zou kiezen om bij wijze van vering een veerstalen clip over beide asjes te leggen. Door de verschillende spoorbreedtes heeft men bij de SM voor een andere oplossing moeten kiezen. Die oplossing is niet bijzonder degelijk. In het latere koetswerk blijken in de voorspatborden dan ook blokjes te zijn meegegoten die de veeruitslag beperken, precies om het probleem van brekende wielophanging op te vangen. Het interieurtje is alleen maar stoffig en ook de raampjes zijn keurig intact. Dan zouden de A-stijltjes mogelijk met wat epoxy te redden zijn. Dan moet het koetsje eerst maar eens kaal.

Kaal maken is een eitje, de oude lak zit eigenlijk al los. Vervelender is, dat de linker A-stijl er tijdens het kaal maken alsnog uit valt. Nu wordt het wel heel erg modelbouwen om dit koetsje te redden. Zou de dakrand van het donor-exemplaar misschien makkelijker te redden zijn? Het antwoord is ‘ja’: met een klein tangetje, geduld en een sleutelvijltje is dat best weer netjes te maken. Het raamlijstje heb je dan niet meer, maar het is maar zeer de vraag wat daar bij het blauwe model na een A-stijlreconstructie van over was gebleven.  Nou ja, dan gaan we toch verder met de donorkoets? Netjes oppoetsen met Scotchbrite en dan alle onderdelen proefpassen: de deurtjes komen uit het blauwe koetsje, net als de raampjes en het interieur. De wielen met ophanging komen uit de donor, net als de bodemplaat. De asjes van het vroege, blauwe exemplaar bleken dunner te zijn dan de latere, zodat die veel mooiere wieltjes niet in de donor-ophanging passen. Verder past alles prima, en eigenlijk ziet een SM er in geborsteld metaal ook prima uit!

Toch gaan we dat niet zo laten. Er staat namelijk nog AC640 Bleu Delta op voorraad van een ander project, en het is veel te leuk om de kleine SM nu ook in een echte Citroën-kleur te zetten. Dat begint met netjes ontvetten, wat vooral bij de deurtjes nog priegelen is. Ze zijn echt klein. Daarna kan alles netjes in de primer worden gezet. Als dat droog is bouwen we met dunne neveltjes een mooie laag Bleu Delta op, die na drogen wordt verzegeld met blanke lak. Nu kun je acryl uit de spuitbus prima tot een mooie ‘bolle’ glans opbouwen, maar bij zo’n klein werkstukje verlies je bij enige laagdikte al snel detail. Bovendien wil dit verftype bij dergelijke laagdiktes na een tijd nog wel eens ‘breken’, waardoor een erg lelijk craquelé-effect ontstaat. Dan maar wat minder glans en een veilig, tamelijk zuinig laagje lak. Het is wel iets om later eens mee verder te experimenteren.

Blijft over het uitstoffen van het interieur, wat met een hard penseel zo gepiept is, en het poetsen van de raampjes met een klein beetje koperpoets. Dan nog een laagje zilverkleurige verf op de velgjes omdat de chroomlaag verdwenen is, en we kunnen voorzichtig aan de eindmontage gaan denken. Afmonteren is een kwestie van stapelen. Eerst komen de portiertjes er weer in. Het veertje is tijdens het spuiten blijven zitten. Dat deed Majorette zelf ook en het zit totaal niet in de weg. Dan volgen de raampjes en de lampenbak. Nu kan het interieur en de wielophanging weer in de koets. Als laatste mag de bodem er weer onder. Dichtmaken gaat het best met epoxy en in dit geval zetten we een klein beetje druk met een klein lijmklemmetje om te zorgen dat koets en bodem mooi aan blijven sluiten.

Sa Majesté is ook in het klein een feest om naar te kijken. Vaak hoor je dat het niet kan, één goeie auto uit twee ouwe lijken opbouwen, omdat ze beide dezelfde zwakke plekken hebben. Maar geef toe: afgewerkt in Bleu Delta ziet het modelletje er weer netjes uit, ondanks dat het uit twee hopeloze gevallen is opgebouwd!

Reageren op de restauratie van de kleine Majesteit? Dat kan in het draadje Groot onderhoud, kleine Citroëns!

Tekst en foto’s: Penny Lane