home » Citroen Nieuws » Citroen Xantia » Xantia 25: Worden ze stiekem al zeldzaam?

Een kwart eeuw geleden zag de opvolger van de succesvolle Citroën BX het licht. Het was de Citroën Xantia, een auto die in alle opzichten een voorzichtige klasse hoger was ingeschaald dan de BX maar die vooral aan alle kanten degelijker van opzet was. Het zou later één van de (zo niet dé) beste Citroën(s) aller tijden blijken te zijn. De Xantia was een taaie, een auto waarvoor 300.000+ probleemloze kilometers eigenlijk routine waren.

In maart 1993 kwam de Xantia op de markt. De serieproductie liep al sinds januari; vanaf november 1992 werden al voorserie-exemplaren gebouwd die vanaf december 1992 aan de pers werden uitgeleend.  Oer-Xantia’s, auto’s met de chevrons op de motorkap en die het zonder anti-zink systeem moeten stellen, zijn er vervolgens maar negen maanden geweest: al in december 1993 is het uit met het klassieke stijgen en dalen van een hydropneumaat. In april 1994 verhuizen de chevrons naar de grille. Buiten dat zijn er nog wat kleine wijzigingen zoals het verdwijnen van het tweespaaks stuur omdat een bestuurdersairbag leverbaar wordt en nog een aantal heel subtiele wijzigingen. Xantia’s vanaf april 1994 worden daarom als Xantia 1b aangeduid. Of een X1a met anti-zink systeem, die van december 1993 tot april 1994 werd gebouwd, dan als overgangsmodel moet worden geclassificeerd is weer een andere discussie.

25 jaar na de introductie van de Xantia zijn de meningen er nog altijd over verdeeld, ook (of misschien juist) in Citrofiele kringen. Is een Xantia misschien een beetje té degelijk? Het ontwerp wordt nog wel eens als saai ervaren en dat veruit de meeste Xantia’s niet meer stijgen en dalen wordt door sommigen gezien als een teken dat de sleet op het karakter van een echte Citroën komt. Dat het eigenlijk wel heel handig is dat je niet hoeft te wachten tot de auto zich van de straatkant geheven heeft en dat je gewoon met de bumper boven een stoeprandje kunt parkeren is natuurlijk wél een dingetje. Liefhebbers weten de Xantia te waarderen omdat je er met volle teugen in kunt genieten van het roemruchte hydropneumatische veersysteem met nog écht groen bloed maar overwegend zónder het wat kwetsbare karakter (of imago) dat het hydraulische systeem totaan de BX had ontwikkeld. Xantia’s zijn vreselijk sterk uitgevallen, zeker voor de begrippen van Citroën. Des te wonderlijker is het misschien dat er nog maar ongeveer 150 Xantia’s van de allereerste reeks in Nederland rondrijden. Misschien komt dat wel doordat de Xantia één heel typische Citroën-kwaal heeft overgehouden: die van de lage restwaarde. Hoeveel verder prima Xantia’s zouden er in de wei gestuurd zijn omdat er na een ton of drie, vier eens een keer een duurder onderdeel moest worden vervangen?

Dat probleem moet het bestand aan X1a diesels zeker parten gespeeld hebben. De Xantia was vanaf juli 1993 leverbaar met de bekende XUD9 dieselmotor uit de BX. Tegelijk werd er een turbodiesel leverbaar, maar dat was niet de XUD7TE turbodiesel uit de BX: het werd de XUD9TE/L uit de pas geïntroduceerde Peugeot 306. Wel verhuisde de intercooler van bovenop het blok naar voor in de bumper. De XUD-motoren hadden op dat moment hun sporen als fijne dieselmotoren en echte kilometervreters al ruimschoots verdiend, en dus werd het voor een populaire lease-auto als de Xantia een prima metgezel voor de veelrijder. Dat er dan na een jaar of 15 een keer een ton of vier op de teller staat terwijl de inruilwaarde op een sleutelhanger voor je nieuwe wagen is komen te liggen maakt dat er aan het begin van deze eeuw nogal wat Xantia 1a diesels gedemonteerd zijn. Er rijden er momenteel in Nederland nog maar drie…

Er is een vrij recent geïmporteerde Xantia X 1.9D bekend die op de 12 juli voor het eerst de weg op ging. Dat zal waarschijnlijk de oudste ongeblazen oliegestookte Xantia zijn die op dit moment in Nederland geregistreerd is. Dan is er nog een Xantia X 1.9D met ORGA 6084, die op 6 juli 1993 van de band rolde en op 15 oktober 1993 werd ingeschreven. Dat is, voor zover bekend, de oudste nu nog rijdende Xantia diesel van Nederland.

Turbodiesels zijn er nóg minder. Er is bij de RDW nog één heel vroeg exemplaar ingeschreven, dat op 7 juli 1993 in dienst trad. Dat zou wel eens de oudste Xantia diesel kunnen zijn die in Nederland nog geregistreerd is, maar de laatste APK is verlopen in augustus 2005. Waar is die auto gebleven? Bestaat die auto nog wel? De enige andere Xantia ‘X1a’ turbodiesel die de RDW voor zover na te gaan nog kent is de GZ-NS-19 met een eerste registratie van 22 oktober 1993. Het ORGA-nummer is 6148 oftewel 8 september 1993: vandaag precies 25 jaar geleden. Deze auto is, voor zover op dit moment bekend, de oudste nog rijdende Xantia Turbodiesel van Nederland én de laatste ‘oer-Xantia’ met een geblazen diesel onder de luiken.

Met de Xantia even met het forum naar de Harz…

Deze auto is nieuw afgeleverd in de SX-versie (dat was hier in 1993 het enige uitrustingsniveau voor de Turbo D), in de kleur Sable Phénicien (ECZ). Aangezien de naam Xantia is afgeleid van het Griekse ‘Xanthos’, dat zich vrij laat vertalen als ‘goud-blond’, is dat ook een uitstekende kleur voor zo’n wagen. Bij de aflevering is niet vergeten om ‘Sister Golden Hair’ een beetje aan te kleden: de opties elektrische ramen achter, elektrisch verstelbare verwarmde spiegels en airconditioning werden aangevinkt, de auto werd door de dealer uitgerust met een alarmsysteem met radiografische afstandsbediening op de centrale vergrendeling (in plaats van het standaard infrarood systeem), een trekhaak en het officiële houtsetje en werd meteen na aflevering voorzien van een ‘custom made’ beige leren interieur en een Webasto standkachel. Later werden met logo’s geëtste RVS dorpelplaten toegevoegd. De linker spiegel heeft een dode-hoek-vakje, wat niet hoort op een X1a: een gevolg van vandalisme en het niet meer leverbaar zijn van een glas zonder dat vakje. En er zit al enige jaren regelbare interval op de wissers met behulp van een Volkswagen wisserrelais.

...en ook nog even naar het Thüringerwald voor een opgraving

Inmiddels heeft de auto ruim 503.000 kilometer achter de rug, en eerlijk gezegd: ’t is er een beetje aan te zien. Hier en daar is er een schrammetje en een butsje te zien en er zijn een aantal specifieke plekjes die zo één, twee keer per jaar behandeld moeten worden om roest niet voorbij het stadium ‘vlieg-’ te laten gaan. Ook zijn de originele logo-geborduurde vloermatten eigenlijk gewoon doorgesleten en ziet het leer er ook lekker doorleefd uit. Gewoon een Xantia ‘dans le jus d’un demi-million kilomètres’ eigenlijk. De D8B turbodieselmotor, die deze auto tot een soort van bijzonderheid maakt, is gelukkig nog goed gezond en levert z’n volle 92 pk/196 Nm op afroep.

Ook na 25 jaar is deze oer-turbodiesel Xantia nog steeds een heerlijke reisgenoot. Overal in Europa is ze te zien geweest. Onversaagd is ze het afgelopen jaar een keer naar de Harz en een keer naar het Thüringerwald op en neer gekacheld. Zelfs een beproeving van de fabrieks-opgegeven topsnelheid (die ze gewoon haalt) op de Autobahn maakte amper indruk op deze kilometervreter. En met de mijlpalen van het half miljoen en de 25 jaar inmiddels volbracht wordt het nu de sport om er net zo lang in te blijven rijden tot ze haar typegoedkeuring intrekken omdat zo’n Euro-0 dieselmotor niet schoon genoeg is. Maar tegen die tijd heeft ze allang bewezen wat duurzaam is. Xantia’s en XUD-motoren zijn dat zeker!

Hoe klassiek Citroën vind jij de Xantia na 25 jaar? Reageren mag hier!

Tekst & foto’s: Penny Lane

America - Sister Golden Hair: ©Gerry Beckley/WB Music Corp. 1975

PS: dit jaar is deze Xantia ook al 15 jaar te volgen op dit forum. Jubilea te over voor de Gouwe Ouwe! Het legt de plaatselijke gebaksindustrie geen windeieren…